Πώς το Facebook άναψε πράσινο φως σε "θεωρίες συνομωσίας" ακολουθώντας την κυβέρνηση των ΗΠΑ
Μερικές φορές είναι συναρπαστικό να κάθεσαι αναπαυτικά στον καναπέ σου και να παρακολουθείς από το κινητό ή τον υπολογιστή σου πώς μια διαρροή από τον Λευκό Οίκο μεταδίδεται σαν θανατηφόρος ιός από το σύνολο των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης των ΗΠΑ.
Βλέπεις την πληροφορία να «μεταλλάσσεται» και να διαπερνά το ανοσοποιητικό σύστημα και των πιο ψύχραιμων μέσων ενημέρωσης.
Ο ενημερωτικός «ιός» της εβδομάδας ήρθε με τη μορφή μιας διαρροής στη Wall Street Journal, σύμφωνα με την οποία ο Λευκός Οίκος επανεξετάζει το ενδεχόμενο ο κορονοϊός να δημιουργήθηκε σε κάποιο εργαστήριο της Κίνας. Επικαλούμενη πηγές που δεν κατονομάζει, η εφημερίδα ουσιαστικά αναμασά παλαιότερο επιχείρημα του Ντόναλντ Τραμπ ότι τρείς εργαζόμενοι κινεζικού εργαστηρίου στην επαρχία Γουχάν νοσηλεύτηκαν με κορονοϊό τον Νοέμβριο του 2019 (απόλυτα φυσιολογικό σε μια περιοχή που ήταν το επίκεντρο της πανδημίας).
Ο πραγματικός τίτλος του κειμένου έπρεπε να είναι: «Ο Μπάιντεν αναμασά τις θεωρίες συνομωσίας του Τραμπ χωρίς να παρουσιάζει νέα στοιχεία». Τα αμερικανικά ΜΜΕ, όμως, αντιμετώπισαν την πληροφορία σαν τρομακτική αποκάλυψη. Στη μάχη ρίχτηκε ακόμη και ο επικεφαλής επιδημιολόγος των ΗΠΑ, Άντονι Φάουτσι, ο οποίος σε λίγα λεπτά πέταξε στα καλάθι των αχρήστων τη δική του επιστημονική θεωρία σύμφωνα με την οποία η εξελικτική πορεία του ιού δείχνει ότι αναπτύχθηκε στη φύση.
Στον «χορό» και το Facebook
Ίσως η πιο κωμικοτραγική, αλλά και επικίνδυνη εξέλιξη, όμως, ήταν ότι το Facebook, που μέχρι σήμερα «κατέβαζε» τα κείμενα που προωθούσαν τη συγκεκριμένη θεωρία, αποφάσισε να άρει αυτή την απαγόρευση. Η απόφαση της γιγαντιαίας πλατφόρμας του διαδικτύου είναι αμιγώς πολιτική. Αποδεικνύει μάλιστα ότι ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ δεν έχει ως γνώμονα για τις αποφάσεις του τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η στάση του οποίου για το θέμα παραμένει αμετάβλητη, αλλά τις διαρροές αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Η φωνή της λογικής, που υποτίθεται ότι θα εκπροσωπούσε ο Μπάιντεν, αντικαθίσταται από τις κραυγές του Τραμπ, και το Facebook ανοίγει τις πόρτες σε χιλιάδες συνωμοσιολόγους να μολύνουν το διαδίκτυο με τις θεωρίες τους.
Η τεκμηρίωση που έχουν παρουσιάσει μέχρι στιγμής οι ΗΠΑ διαφέρει ελάχιστα σε σοβαρότητα από τα «στοιχεία για τα υποτιθέμενα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ Χουσείν. Για άλλη μια φορά, όμως, χιλιάδες δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο είναι έτοιμοι να παρουσιάσουν τις θεωρίες του Λευκού Οίκου σαν αδιαμφησβήτητα γεγονότα.
Ο στόχος των διαρροών
Οι διαρροές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και του Λευκού Οίκου, που διοχετεύονται μέσω του αμερικανικού Τύπου και αφήνονται να διασπαρθούν ελεύθερα μέσω του Facebook έχουν ένα προφανή στόχο: Να δημιουργήσουν στην κοινή γνώμη την αίσθηση ότι η Κίνα ευθύνεται για την πανδημία, που έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 600.000 Αμερικανούς πολίτες και έτσι να δικαιολογήσουν τον οικονομικό πόλεμο εναντίον του Πεκίνου. Το επιτελείο του Μπάιντεν γνωρίζει ότι ο εντοπισμός της πραγματικής πηγής του ιού στο φυσικό περιβάλλον ίσως διαρκέσει δεκαετίες –οι επιστήμονες χρειάστηκαν 13 χρόνια για να εντοπίσουν την πηγή του SARS– γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στην Ουάσιγκτον να πετά λάσπη στον ανεμιστήρα χωρίς κανείς να μπορεί να τη διαψεύσει.
Εδώ όμως έχουμε μια πρωτοφανή αντιστροφή κάθε λογικού επιχειρήματος: Ενώ το βάρος της απόδειξης πέφτει πάντα στον καταγγέλοντα, η Ουάσιγκτον ζητά από την Κίνα να αποδείξει ότι δεν δημιούργησε αυτή τον ιό! Παράλληλα, με στοχευμένα δημοσιεύματα, τα αμερικανικά ΜΜΕ αμφισβητούν εμμέσως την αξιοπιστία των σχετικών μελετών του ΠΟΥ, ο οποίος ύστερα από έρευνα μηνών δεν εντόπισε κανένα στοιχείο που παραπέμπει σε δημιουργία του ιού σε εργαστήριο. Τη στιγμή δηλαδή που ο οργανισμός χρειάζεται κάθε δυνατή βοήθεια για να προλάβει την εξάπλωση της πανδημίας, οι ΗΠΑ πριονίζουν το κύρος του για να προωθήσουν τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα.
Η συγκεκριμένη θεωρία συνομωσίας έρχεται να προστεθεί στη φαρέτρα των επιχειρημάτων που χρησιμοποιεί ο Μπάιντεν εναντίον του Πεκίνου τις τελευταίες εβδομάδες: Τις καταγγελίες περί γενοκτονίας της μειονότητας των Ουιγκούρ στην επαρχία Σιντζιάνγκ, τα υποτιθέμενα σχέδια επίθεσης ή οικονομικού στραγγαλισμού της Ταϊβάν, αλλά και τις θεωρίες ότι η Κίνα προετοιμάζεται για κυβερνοπόλεμο με τις ΗΠΑ. Είναι ενδεικτικό ότι λίγες μόλις ώρες μετά τη διαρροή των θεωριών για τη δημιουργία του ιού σε κινεζικό εργαστήριο, η αμερικανική Γερουσία άνοιξε τον δρόμο για την ψήφιση νομοσχεδίου-μαμούθ που θα επιτρέψει τη διεξαγωγή οικονομικού πολέμου εναντίον της Κίνας και άλλων βιομηχανικών αντιπάλων των ΗΠΑ. Η λεγόμενη νομοθετική πράξη Καινοτομίας και Ανταγωνισμού προσφέρει στην αμερικανική κυβέρνηση 200 δισεκατομμύρια δολάρια για να αντιμετωπίσει «απειλές» όπως η κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και να επιβάλλει κυρώσεις σε Κινέζους αξιωματούχους.
Κλιμακώνοντας τον οικονομικό πόλεμο με την Κίνα, ο Μπάιντεν δεν διστάζει να εμπλέξει στη μάχη ακόμη και την προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας. Και το Facebook τάσσεται για άλλη μια φορά στο πλευρό της υπερδύναμης.