H σύγχρονη προβληματική στο χώρο των Κοινωνικών Επιστημών, ιδιαίτερα μετά την πτώση των ανατολικών καθεστώτων, επικεντρώνεται, σε μεγάλο βαθμό, στις επιπτώσεις που επιφέρει το φαινόμενο της «παγκοσμιοποίησης» και των συνακόλουθων μεταλλαγών στο ρόλο και τις αρμοδιότητες του κράτους λόγω της δημιουργίας νέων ή της αναβάθμισης παλαιών υπερεθνικών οργανισμών. Το συγκεκριμένο άρθρο, τοποθετούμενο στον αντίποδα των θέσεων αυτών, επιχειρεί να δείξει πως οι λεγόμενοι υπερεθνικοί οργανισμοί έχουν το εύρος εξουσιών που τα κράτη-μέλη τους επιθυμούν Ακόμα και στην ειδική περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχουν πολλοί τρόποι για ένα κράτος να αποφύγει ρυθμίσεις και νομοθεσίες με τις οποίες δεν είναι σύμφωνο.
Στις μέρες μας ένα από τα πιο πολυσυζητημένα, και αμφισβητούμενα, θέματα στο χώρο των Κοινωνικών Επιστημών είναι αυτό της Παγκοσμιοποίησης με ή χωρίς εισαγωγικά. Στη συγκεκριμένη εργασία θα επιχειρήσουμε να ασχοληθούμε με τις ιδεολογικές προϋποθέσεις του φαινομένου αυτού. Σκοπός είναι η περιγραφή των βασικών θεωρητικών συνιστωσών, η ανάδειξη των σημαντικότερων αντιφάσεων, η αποσαφήνιση των μεθοδολογικών ορίων και, στο τέλος, η κατάδειξη του τι πραγματικά γίνεται, του ποιες Κοινωνικές και Θεσμικές δυνάμεις επωφελούνται από τη χρήση του ιδεολογήματος της Παγκοσμιοποίησης.
Tα τελευταία χρόνια στο χώρο των Κοινωνικών Επιστημών η έννοια της "Παγκοσμιοποίησης" έχει προκαλέσει ποικίλες συζητήσεις, αμφισβητήσεις και αντιπαραθέσεις. Στα πλαίσια αυτού του σύντομου άρθρου δεν είναι, βέβαια, δυνατό να ασχοληθούμε με το πολυσύνθετο αυτό ζήτημα. Θα επιχειρήσουμε, ωστόσο, να προσεγγίσουμε μία μόνο πλευρά, αυτή του φαινομένου (;) της "Παγκοσμιοποίησης" της εργασίας.
Η περίοδος που ξεκινά από τέλος της δεύτερης τουρκικής εισβολής μέχρι την εκλογή Βασιλείου στην Προεδρία της Δημοκρατίας μπορεί να διαχωριστεί σε τρεις βασικές περιόδους. Στην παράγραφο αυτή θα ασχοληθούμε με τις δύο πρώτες: Η πρώτη περίοδος είναι μια φάση αναζήτησης στρατηγικής στην οποία πραγματοποιούνται μια σειρά από συνεχείς υποχωρήσεις, τα αίτια των οποίων θα εξετάσουμε στη συνέχεια, στην προσπάθεια να αναζητηθεί ένα πλαίσιο λύσης του κυπριακού βασισμένο αφενός στους υπάρχοντες συσχετισμούς δύναμης και αφετέρου στη διατήρηση της κρατικής ανεξαρτησίας του νησιού. Η δεύτερη, που συμβολικά ξεκινά μετά το θάνατο του Μακάριου περιλαμβάνει μια φάση σκλήρυνσης της στάσης των Ελληνοκυπρίων μέσω του νέου Προέδρου Σ. Κυπριανού καθώς και τη γέννηση των στοιχείων αμφισβήτησής της, που στην ουσία σημαίνει και διαμόρφωση μιας διαφορετικής στρατηγικής της ελληνοκυπριακής αστικής τάξης.
Έχουν ήδη περάσει πάνω από 30 χρόνια από το στρατιωτικό πραξικόπημα που οδήγησε τη χώρα σε μια δικτατορία επτά ετών. Επίσης, έχουν περάσει περισσότερα από εξήντα χρόνια από την άνοδο στην εξουσία του Αδόλφου Χίτλερ στην Γερμανία, σημείο που ιστορικά θα μπορούσε να είναι η αρχή ανάδυσης της κυριαρχίας των φασιστικών κομμάτων στην Ευρώπη
Οι πρόσφατες δραματικές εξελίξεις στο Γιουγκοσλαβικό αλλά και μια σειρά από άλλα γεγονότα (ο πόλεμος του Κόλπου, η επέμβαση στη Σομαλία, η εγκατάσταση στρατευμάτων στην Αλβανία και στη Βοσνία) θέτουν την ανάγκη να ξαναμιλήσουμε για το ζήτημα του ιμπεριαλισμού.
Η εργασία αυτή αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης μελέτης που έχει ως θέμα τον μετασχηματισμό του κράτους στην περίοδο της διεθνοποίησης του κεφαλαίου και για την πραγματοποίησης της οποίας ο συγγραφέας τυγχάνει της μεταδιδακτορικής υποτροφίας του ΙΚΥ. Στην ουσία η όλη προσπάθεια επιχειρεί να ανιχνεύσει τις μεταλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια στη δομή των κρατικών μηχανισμών, τις τροποποιήσεις που λαμβάνουν χώρα στο διεθνές περιβάλλον καθώς και να ερμηνεύσει τη σημασία και το ρόλο των σύγχρονων διεθνών ολοκληρώσεων.
Η πράξη παραχώρησης της Κύπρου στους Άγγλους από το τουρκικό κράτος (1878), το οποίο όμως διατηρούσε την κυριότητα, συνδέεται με τους προσανατολισμούς της βρετανικής αυτοκρατορίας για δημιουργία ενός αντισταθμίσματος απέναντι στην προσάρτηση από τη Ρωσία των περιοχών του Βατούμ, του Καρς και του Αρδαχάν και το άνοιγμα της διώρυγας του Σουέζ. Για το λόγο αυτό επιλέχτηκε η απόκτηση της Κύπρου έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί ως στρατιωτική βάση διαφύλαξης του "δρόμου των Ινδιών . Η Τουρκία ύστερα από την ήττα και την αποδοχή των επαχθών όρων της συνθήκης του Αγ. Στεφάνου αντιμετώπισε το σχέδιο αυτό της Μ. Βρετανίας ως μια ευκαιρία σύναψης συμμαχίας σε μια δύσκολη γι' αυτή περίοδο
Η εγγενής αντιφατικότητα που χαρακτήριζε την κατεύθυνση της ανεξαρτησίας -όπου μέσω της ανεξαρτησίας η ελληνοκυπριακή αστική τάξη θα επιδιώξει την αυτόνομη ανάπτυξη του νεοϊδρυθέντος κράτους και κατά συνέπεια την χάραξη μιας χωριστής πορείας σε σχέση με τη μητροπολιτική Ελλάδα, ενώ αντίθετα το ελληνικό Κράτος αποτιμά το θεσμικό πλαίσιο της ανεξαρτησίας ως ένα μόνο τακτικό βήμα για την Ένωση και την αύξηση της εδαφικής του επικράτεια
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε άρθρο του Κ. Τσουκαλά που έχει ως αντικείμενο τις αλλαγές στη δομή του σύγχρονου κράτους. Πέρα από το περιεχόμενο του άρθρου καθ' εαυτό, το σημαντικότερο είναι ότι ανοίγει και πάλι ο διάλογος στην ελληνική γλώσσα για ένα πολύ σοβαρό θέμα το οποίο δεν έχει τύχει μελέτης ανάλογης των διαστάσεών του. Η εργασία αυτή επιδιώκει, αφενός, να παρουσιάσει κριτικά το άρθρο του Κ.Τ. και αφετέρου να σκιαγραφήσει βασικές μεταβολές των κρατικών λειτουργιών που αποτελούν απότοκο δύο ξεχωριστών και ταυτόχρονα διαπλεκόμενων διαδικασιών: της διεθνοποίησης του κεφαλαίου και της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης.